فهرست مطالب

نشریه تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
سال دوم شماره 1 (پیاپی 2، پاییز و زمستان 1379)

  • تاریخ انتشار: 1379/07/04
  • تعداد عناوین: 5
|
  • تکثیر غیر جنسی پده (Populus euphratica) به روش کشت بافت
    شکوفه شهرزاد*، میترا امام صفحات 11-36
    پس از انتخاب پایه از رویشگاه های مناسب و برداشت سرشاخه ها، عملیات سترون سازی بر روی جوانه ها انجام گردید بطوریکه تیمارهای: 1- شستشو با آب و مایع ظرفشویی 2- شستشو با بنومیل 1% بمدت 30 تا 60 دقیقه 3- سترون سازی با اتانول 70% بمدت 30 ثانیه 4- کلرور مرکوریک 0.1% بمدت یک دقیقه به ترتیب به عنوان بهترین روش پیش سترون سازی و سترون سازی انتخاب گردیدند. نمونه ها در محیط کشتهای مختلف با غلظتهای هورمونی متفاوت مستقر گشتند. یادداشت برداری از میزان رشد طولی، ضریب ازدیاد، سبزینگی، میزان کالوس و شیشه ای شدن سطوح شاخ و برگها، انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها به روش دانکن نشان داد که بهترین محیط کشت جهت استقرار، شاخه زایی و تکثیر، محیط کشتMS با نصف میزان نیترات و هورمونهای BA و Kinetin به میزانهای 0.5 میلی گرم بر لیتر و IBA بمیزان 0.01 میلی گرم بر لیتر است. ریشه زایی برروی محیطهای کشت پایه مشترک با تغییر در میزان و نوع و نیز تلفیق هورمون ریشه زا، انجام گردید و بهترین میزان ریشه زایی از لحاظ کیفی و کمی نیز با حضور IBA بمیزان 0.1 میلی گرم بر لیتر تعیین گشت. گیاهچه های حاصله در خاک استریل سبک (حاویپیت، خاک برگ و ماسه به نسبت مساوی) کشت و پس از انجام موفق سازگاری تدریجی در ژرمیناتور و گلخانه به مزرعه انتقال داده شدند.
    کلیدواژگان: خارج از شیشه Ex vitro، درون شیشه in vitro، ریز ازدیادی Micropropagation، پده Populus euphratica، کشت سرشاخه Shoot tip culture
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • ریزازدیادی زیتون .Olea europaea L
    محسن نصیری* صفحات 37-77
    در این بررسی جوانه های انتهایی و جانبی (قطعات گره دارای دو جوانه) از پایه های برتر موجود در رویشگاه طبیعی زیتون از جمله طارم، منجیل، رودبار و گرگان و نیز پایه های موجود در موسسه محل تحقیق در فصول مختلف سال برداشت شد و پساز اعمال تیمارهای ضدعفونی کننده با دو عامل کلرور مرکوریک و هیپوکلریت سدیم و نیز تلفیقی از آنها، روی دو محیط کشت پایه MS و OM استقرار یافتند. نمونه های مستقر شده جهت تحریک شاخه زایی به همان دو محیط پیشین حاوی BAP (1-3 میلی گرم در لیتر) منتقل شدند. پس از تولید تعداد کافی شاخه، شاخساره ها به دنبال یک مرحله زیرکشت در محیط MS فاقد هورمون به محیط ریشه زا که همان محیط MS با کاهش غلظت نیترات و مقادیری از دو اکسین IBA و NAA (0.5-2 میلی گرم در لیتر) است به طور جداگانه منتقل شدند. همزمان با شروع مرحله ریشه زایی و نیز کاربرد اکسین از تیمار تاریکی نیز استفاده شد. نمونه های ریشه دار شده به گلدانهای حاوی پرلیت، ورمیکولیت، شلتوک و ماسه بادی (1:1:1:1 حجمی) منتقل شدند. نتایج بدست آمده نشان دادند که بهترین زمان برای نمونه برداری اواسط پاییز و مناسبترین تیمار ضدعفونی کننده استفاده از کلرور مرکوریک 0.1% به مدت 2 دقیقه پس از دیپ الکلی و مسواک کشی با مایع ظرفشویی و شستشو در جریان مداوم آب به شمار می روند. در بررسی حاضر کاربرد قارچکشها اثری در کاهش آلودگی قارچی نشان ندادند. مناسبترین محیط جهت استقرار نمونه ها OM کامل حاوی 0.5ppm از BAP و محیط مطلوب شاخه زایی MS کامل حاوی 1ppm از BAP بود. مطلوبترین شرایط جهت ریشه زایی شاخساره ها، استفاده از محیط MS N/2 حاوی 1ppm از هورمون IBA و نگهداری آنها به مدت یک هفته در تاریکی مطلق بود. اگرچه کاربرد آنتی بیوتیکها جهت حذف آلودگیهای باکتریایی به حذف موقت آنها منجر شد، ولی رشد نمونه ها تحت تاثیر قرار گرفت (تیمار مناسب کاربرد کربنیسیلی باغلظت 300ppm بود). روش مناسب حذف آلودگی باکتریایی این گیاه، استفاده از جوانه های انتهایی و زیر کشتهای سریع در مراحل نخستین کشت بود.
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • تاثیر محیط کشت، هورمون و ژنوتیپ بر ریزازدیادی سفیدپلت (Populus caspica)
    میترا امام*، احمد مجد، معصومه ایزدپناه، علی جعفری مفیدآبادی صفحات 81-99
    به منظور انجام این پژوهش، سرشاخه های دارای جوانه از پایه های متعلق به رویشگاه های متفاوت سفیدپلت (4 ژنوتیپ مختلف) جمع آوری، سترون و در محیط کشتهای ACM، MS و WPM در غلظتهای متفاوت از هورمون (0.5 تا 2 میلیگرم برلیتر) مستقر گردیدند. تفاوتهای قابل مشاهده در ضریب ازدیاد، رشد طولی و سبزینگی شاخه ها در اثراین تیمارها، با انجام مقایسات آماری مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشانگر آن است که بهترین روش استریل بسته به فصل، محل برداشت و اندازه جوانه ها، عبارت از کاربرد محلول کلرورمرکوریک 0.1 درصد برای 2 تا 6 دقیقه بدنبال شستشوی نمونه ها با محلول الکلی 70 درصد در زمان 30 ثانیه بود. مناسبترین محیط کشت برای شاخه زایی ژنوتیپهای مختلف گونه مزبور عبارت از محیط MS با 1.2 غلظت نیترات و 0.5 میلیگرم بر لیتر از BA بود. در محیط کشت مزبور، در عین حفظ سبزینگی شاخه ها، از بروز ناهنجاریهای ریختی در آنها (از قبیل شیشه ای شدن و یا پژمردگی سرشاخه ها) نیز جلوگیری به عمل آمد. بالاترین درصد شاخه زایی و طولی شاخه، در این شرایط برای ریزنمونه های ژنوتیپ 3، حاصل گشت. ریشه زایی نمونه ها در محیط MS و در غلظت 0.5 میلی گرم بر لیتر IBA بدست آمد و سازگاری این گیاهان با شرایط طبیعی محیط نیز با موفقیت صورت پذیرفت.
    کلیدواژگان: ریزازدیادی (Micropropagation)، کشت سرشاخه ای (Shott tip culture)، سفید پلت (Populus caspica)
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • بررسی تکثیر جنسی هوهوبا Simmondisia chinensis(Link) Schn
    محسن نصیری* صفحات 101-125
    هوهوبا Simmondisa chinensis (Link) Schn گیاهی است بومی جنوب کالیفرنیا و مکزیک که به سبب مقاومت چشمگیری که در مقابل خشکی و شوری دارد بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به تطابق شرایط اکولوژیکی بسیاری از مناطق کویری کشورمان با رویشگاه طبیعی این گیاه، کارشناسان معتقدند که از آن میتوان جهت کاشت در مناطق حاشیه کویری ایران با هدف جلوگیری از گسترش کویر و حرکت شنهای روان استفاده کرد. بذر این گیاه حاوی 60-50 درصد واکس مایع با خواص بی نظیری است که در صنایع مختلف از جمله داروسازی، پزشکی، غذایی، بهداشتی،آرایشی، الکترونیکی، دستگاه های مکانیکی بسیار حساس و چرخ دنده های سنگین کاربرد دارد به طوری که تاکنون بیش از 250 مورد مصرف برای آن ذکر شده است. با توجه به گزارشهای موجود و مراجعات مکرر همکاران مراکز تحقیقات که حاکی از مشکل خواب شکنی و جوانه زنی بذر این گونه بود، همزمان با کشت بافت،بررسی نحوه جوانه زنی و تکثیر جنسی آن نیز مورد توجه قرار گرفت. با این هدف طی دو سال، سه نمونه بذر با سه منشا متفاوت هر کدام در شش تکرار 25 عددی پس از ضدعفونی با عوامل مختلف تحت تاثیر دو رژیم نوری (دوره نوری 8-16 ساعته و تاریکی مطلق) در دمای 17-27oC قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که مناسبترین شرایط جوانه زنی بذر، ضدعفونی کامل سطحی با هیپوکلریت سدیم 1% به مدت 15 دقیقه و پیش تیمار اتانول 70% به مدت 10 ثانیه و نگهداری در تاریکی مطلق با دمای حدود 27oC است. آنالیز آماری این بررسی که با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کاملا تصادفی انجام شد نشان داد که سه نوع بذر از نظر جوانه زنی در سطح 1% اختلاف معنی دار دارند. اختلاف جوانه زنی در دو رژیم نوری به کار رفته در سطح 5% معنی دار بود، ولی اثر متقابل بین نوع بذر و تیمار نوری معنی دار نبود. هر سه گروه بذر با درصد قابل توجهی (93-67 درصد) جوانه زده و دانه رستها به سهولت در خاک مستقر شدند. با توجه به نتایج حاصل از این بررسی چنانچه هم گروه سازی، تولید بذر و تهیه روغن مد نظر نبوده و بیشتر جنبه های پوشش گیاهی، تثبیت خاک، کویرزدایی و کاربردهای زینتی آن مورد توجه باشد، تکثیر از طریق بذر بعنوان یک روش کاربردی ساده با توجیه کامل اقتصادی توصیه می گردد.
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • بررسی تنوع ژنتیکی موجود در توده هایی از یونجه (Medicago sativa)
    داود درویشی زیدآبادی*، حسین میرزایی ندوشن، محسن عسکریان، حسن مداح عارفی صفحات 127-144

    به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در منابع ژرمپلاسم یونجه (M. sativa)، تعداد 25 رقم یونجه در سال 1375 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مطالعه شد. چهارده صفت از گیاهان در هر پلات مورد ارزیابی قرارگرفت. براساس تجزیه واریانس صفات کمی اختلاف معنی داری میان ارقام از نظر بعضی صفات در سطح 5% و 1% وجود داشت. به جز طول ساقه اصلی در چین اول، طول ساقه فرعی در چین اول، عملکرد ماده خشک در چین اول، قطر ساقه اصلی، فرم ظاهری و طول ساقه اصلی در چین دوم از نظر بقیه صفات میان ارقام اختلاف معنی دار وجود داشت. رقم 20319 که به عنوان رقم بمی معروف شده است از نظر عملکرد گیاه در چینهای اول و دوم و طول ساقه اصلی گیاه در چین دوم، نسبت به بقیه ارقام برتری نشان داد و براساس مقایسه میانگین ارقام به روش دانکن در اکثر موارد در یک طبقه مجزا قرار گرفت. انجام تجزیه کلاستر با استفاده از روش UPGMA ارقام مورد بررسی را به 6گروه، با ضریب کوفنتیک 84% تقسیم کرد. رقم بمی و رقم 2421 هرکدام به تنهایی در یک گروه جداگانه و بقیه ارقام در گروه های مختلف دیگر قرار گرفتند. با استفاده از صفاتی که در تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را نشان دادند نیز تجزیه کلاستر در مورد ارقام، انجام شد. در این تجزیه ارقام به 5 گروه تقسیم شدند، اما نتایج به میزان زیادی به مرحله اول شباهت داشت. به طوریکه رقم 20319 باز هم در گروهی جداگانه قرار گرفت. ضریب کوفنتیک در این تجزیه 82% بود که در هر دو حالت نشان دهنده مناسب بودن روش انتخابی کلاستر است.

    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
|
  • Micropropagation of Populus Euphratica Using Tissue Culture
    S. Shahrzad *, M. Emam Pages 11-36
    After selecting the elite trees of Populus euphratica in different localities, shoot tips were excised and the buds were sterilized with different treatments as follows: 1 - Washing by tap water and detergent. 2 - Sterilizing in 1% benlate for 30 to 60 minutes. 3 - Sterilizing in 70% ethanol for 5 minutes. 4- Sterilizing in 0.1% mercuric chloride for 1 minute. These werel selected as the best methods of sterilization. The explants were established in different media with different ranges of hormones. Regarding factors such as shoot length growth, roliferation, greenish, callus induction and vitrificated explants in this experiment the best medium for establishing, shooting and regeneration of shoots was selected. MS medium with half strength of nitrate and BA: 0.5 mg/l, Kinetin:0.5 mg/l, IBA: 0.01 mg/l were selected as the best medium. Then rhyzogenese treatments on this media were done with changing concentration, type and combination of rooting hormones. The best rooting level was obtained by 0.1 mg/l of IBA. Then the plantlets were established in strile soil (Peat - Sand - Homus in equal perecentages) with polyethylen cap and this plantlets then were transferred to germinator. Acclimatization steps on this plants were successfully accomplished.
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • MICROPROPAGATION OF OLIVE (OLEA EUROPAEA)
    M. Nasiri * Pages 37-77
    Apical and lateral buds (bionodal microcuttings) were selected from some individuals among natural habitats of olive in Tarom, Mangil, Rudbar, Gorgan and also in Research Institute of Forests and Rangelands in different seasons. These explants were stabilished on OM and MS media after sterilization by sodium hypocloride or mercuric cloride lonely and in different combination rates. Stabilished explants were transfered on the same-media containing 1-3 mg/I BAP for proliferation. Obtaining desired number of shoots, they were subcultured on hormon free media (OM & MS) before transferring on rooting media with a reduction in nitrate concentration and in combination with NAA and IBA (0.5-2 mg/l) separately and also using darkness treatment. The plantlets were planted in pots containing perlit, vermiculit, sand and rice glume (1:1:1:1v/v). The results showed that mid autumn is the best time for taking explants. The most efficient sterilization procedure was: 1- Brushing by common detergent 2- Diping in ethyl alcohol (70%) 3- Washing by running water 4- Diping in 0.1% mercuric chloride for 2 minutes. The suitable medium for establishment was OM with 0.5 mg/l BAP, and for proliferation stage MS with 1 mg/l BAP. The highest percent of rooting was obtained on MS combination with 1 mg/l IBA and 1 week of darkness. Application of antibiotics caused transitory control of bacterial contamination but decreased the vigour of shoots. To overcome bacterial contaminations, fast subcultures of apical buds showed the best results.
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Influence of Mediume, Hormone and Genotype on Micropropagation of Populus Capsica
    M. Emam *, A. Majd, M. Izadpanah, A. Mofid Abadi Pages 81-99
    Shoot tips from different genotypes of Populus caspica, were collected from adult trees grown in northern forests of Iran. After surface sterilization, these explants were cultured on three different media containing BA (0.5 - 2) mg/lit and IBA (0.01) mg/lit .The rate of shoot multiplication, shoot length growth and other responses of these genotypes were investigated. All of them showed rapid multiplication, when cultured on half strength MS containing 0.5 - 2 mg/lit BA and 0.01 mg/lit IBA. The number of shoots formed per explants varied for each genotype. Genotype 3 had the highest proliferation in the same conditions. All of such shoots rooted in MS medium with 0.5 mg/lit IBA. This plantlets were transferred in soil and 100 % of these plants successfully established in the field conditions.
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Sexual propagation of Simmondisia chinensis (tink) Schn
    M. Nasiri * Pages 101-125
    Jojoba is considered as a valuable crop species regarding its tolerance to drought and soil salinity as well as its economical importance as an industrial crop. This species is used on soil conservation activities, against desertification, as an ornamental and landscaping plant and in some extend also can be considered as a nutritional plant. Seeds of Jojoba contain 50-60% liquid wax which is used in electronic, medicine, nutrition and cosmetic industries. The result of this experiment showed that application of 70% ethanol for 5 sec followed by 1% (w/v) benomyl for 30 min and 1% (v/v)sodium hypochlorite containing 1-2 drops of liquid detergent for 15 min caused the highest seed surface sterilizing efficiency. The highest germination rates (90%) were obtained when the seeds were incubated in a 27°C dark germinator for 5-13 days. There was significant differences (P < 1%) among seed germination rates. In this experiment seed germination was examined as most convenience and low cost method of Jojoba propagation.
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Investigation of genetic variation between alfalfa (Medicago Sativa) PoPulations
    D. Darvishi *, H. Mirzaie Nodoushan, M. Askarian, H. Maddah Arefi Pages 127-144

    To investigate genetic variation between lucern (M Sativa) germplasm, 25 cultivars of the species were studied in a randomized coplete block design in three replications in 1996. Fourteen characters were recorded on the plants of each plot. Regarding analysis of variance, significant differences were found between the cultivars at 5% and 1% levels of probability. In other words, the cultivars were different for the studied characters except for the lenght of main stem of first cut, the lateral stem length of first cut, dry matter yield of first cut, the main stem diameter, growth type and the main stem length of second cut. Regarding dry matter yeild of first and second cut, Bami was the best cultivar. This cultivar also located in a distinct class based on the Duncan classification method. UPGMA cluster analysis divided the cultivars into six groups by cophenetic coefficient of 84%. The cultivars Bami (20319) and 2421 each located in a separate group. Although cluster analysis based on the significant characters divided the cultivars into five groups, the results were similar to the previous classification, so that the cultivar number 20319 (Bami) located in a separate group. Cophenetic coefficient was 82% in this analysis, implying a good fitness of the clustering method.

    Keywords: Medicago sativa, Genetic variation, cluster analysis, Quantitative genetics
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian